17.03.2021 Nowe informacje dotyczące wystawiania świadectw na rynek GB
W dniu 11 marca 2021 r. Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (UK) ogłosił zmianę harmonogramu wdrożenia procedur kontroli produktów rolno-spożywczych na granicy UK.
Zgodnie z informacjami rządu brytyjskiego, kolejne etapy wprowadzania kontroli granicznych w relacjach z UE mają nastąpić według poniższego harmonogramu:
- Wymogi dotyczące produktów pochodzenia zwierzęcego (POAO), niektórych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego (ABP) i żywności wysokiego ryzyka niepochodzącej od zwierząt (HRFNAO) wejdą w życie dopiero od dnia 1 października 2021 r. Wymogi dotyczące eksportowego świadectwa zdrowia dla POAO i niektórych ABP wejdą w życie również od 1 października 2021 r.
- Nadal wymagane będą deklaracje celne importowe, ale możliwość korzystania z odroczonego zgłoszenia, w tym składania zgłoszeń uzupełniających do sześciu miesięcy po przywiezieniu towarów, została przedłużona do 1 stycznia 2022 r.
- Deklaracje bezpieczeństwa (safety and security declarations) w imporcie nie będą wymagane aż do 1 stycznia 2022 r.
- Fizyczne kontrole SPS w odniesieniu do POAO, niektórych produktów ABP i HRFNAO nie będą wymagane na granicy aż do 1 stycznia 2022 r. Od tej daty kontrole odbywać się będą w punktach kontroli granicznej.
- Od 1 stycznia 2022 r. fizyczne kontrole SPS roślin wysokiego ryzyka będą odbywać się w punktach kontroli granicznej, a nie w miejscu przeznaczenia jak ma to miejsce obecnie.
- Wymogi przed zgłoszeniem i kontrole dokumentacji, w tym świadectwa fitosanitarne, będą wymagane dla roślin i produktów roślinnych niskiego ryzyka i zostaną wprowadzone od 1 stycznia 2022 r.
- Od marca 2022 r. w punktach kontroli granicznej będą odbywały się kontrole żywych zwierząt oraz roślin i produktów roślinnych niskiego ryzyka.
Pełną treść oświadczenia przedstawiciela rządu UK (w jęz. angielskim) można znaleźć na stronie: (https://questions-statements.parliament.uk/written-statements/detail/2021-03-11/hcws841)
Na wyżej wymienionej stronie rządu brytyjskiego nadal zawarte są daty 01.04.2021 i 01.07.2021 jako terminy wdrożenia nowych obowiązków eksportowych, ale spodziewamy się, że wkrótce zostaną one zaktualizowane. W dniu dzisiejszym Ambasada RP w Londynie przekazała nam wytyczne UK dotyczące nowego harmonogramu, w tym w zakresie „mostu lądowego”, jak poniżej.
Wymogi dotyczące tranzytu przesyłek UE-GB-UE oraz UE-GB-RŚ są zróżnicowane ze względu na dany etap czasowy. Od 1.01 br. w kontekście POAO ([produktów pochodzenia zwierzęcego]) podlegającym środkom ochronnym, wymagane jest powiadomienie wstępne w systemie TRACES i uzyskanie specjalnego świadectwa zdrowotnego (tzw. ITAHC – [świadectwo w handlu wewnątrzwspólnotowym w TRACES]). Towary mogą docierać i opuszczać terytorium GB przez dowolny port bez konieczności fizycznego sprawdzania lub kontroli tożsamości w punktach wejścia lub wyjścia. Wymagane jest jedynie potwierdzenie, że przesyłka opuściła Wielką Brytanię. Od 1.10 br. wobec wszystkich POAO występuje obowiązek wcześniejszego powiadomienia w systemie IPAFFS i uzyskanie świadectwa zdrowia GB. Podobnie jak w przypadku aktualnie trwającego etapu, towary mogą docierać i opuszczać terytorium GB przez dowolny port bez konieczności fizycznego sprawdzania lub kontroli tożsamości w punktach wejścia lub wyjścia, wymagane jest jedynie adekwatne potwierdzenie.
18.03.2021
Uproszczona procedura wystawiania przez powiatowych lekarzy weterynarii krajowych zaświadczeń o spełnianiu przez produkty mleczne przekazywane do hurtowni spożywczych wymagań określonych w docelowym świadectwie eksportowym na rynek Wielkiej Brytanii – stanowisko GIW.
Zgodnie z częścią VI pkt 1 odnośnik czwarty Instrukcji Głównego Lekarza Weterynarii nr GIWue 0201-2/11 z dnia 19.05.2011 r. w sprawie postępowania z weterynaryjnymi świadectwami zdrowia dla towarów przeznaczonych do wywozu do krajów trzecich, jeśli towar będzie składowany na terenie innego powiatu lub będzie na jego terenie przepakowywany lub wykorzystany jako surowiec do dalszej produkcji produktu finalnego, powiatowy lekarz weterynarii, który nadzorował wytworzenie towaru, może wydać zaświadczenie o spełnianiu przez przedmiotowy towar wymagań określonych w świadectwie docelowym. Warunki wydawania przedmiotowego zaświadczenia regulują przepisy działu VII (art. 217-220) Kodeksu postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r. (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz.256, ze zm.).
Zgodnie z Kpa, organ administracji publicznej (w tym przypadku powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla miejsca produkcji produktów mlecznych) może wydać zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o takie zaświadczenie. Dokument może być wydany, jeśli ubiegający się o zaświadczenie ma swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Zgodnie z art. 218 § 1 Kpa, organ Inspekcji Weterynaryjnej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Przed wydaniem zaświadczenia, powiatowy lekarz weterynarii może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające. Jeżeli ww. organ posiada wszystkie dane potrzebne do wystawienia zaświadczenia, to powinien takie zaświadczenie wystawić.
Należy zauważyć, że to osoba zainteresowana wydaniem zaświadczenia ma obowiązek określić, jakiej treści dokumentu oczekuje od właściwego organu administracji publicznej. PIM proponuje, aby powiatowi lekarze weterynarii sprawujący bezpośredni nadzór nad producentami produktów mlecznych okresowo (np. co miesiąc) urzędowo potwierdzali, że zakłady produkcyjne posiadają uprawnienia eksportowe na rynek UK w zakresie wymienionych w tym zaświadczeniu asortymentów, a także że te towary spełniają wymagania weterynaryjne zgodne z obowiązującymi na rynku Wielkiej Brytanii. W propozycji zaświadczenia przedstawionej przez PIM wskazano asortymenty mleczne bez określenia ich dat produkcji oraz kodów identyfikacyjnych partii produkcyjnych, podano natomiast numery „EAN SZT” oraz kody celne towarów objętych zaświadczeniem.
Mając na uwadze obowiązujące przepisy Kpa, powiatowy lekarz weterynarii nie może wystawiać zaświadczeń w stosunku do produktów jeszcze niewyprodukowanych, ponieważ dokument musi dotyczyć zdarzeń, które miały miejsce w momencie wydania zaświadczenia. Powiatowy lekarz weterynarii nie jest w stanie przewidzieć, czy w okresie miesiąca nie wystąpi ognisko choroby zakaźnej, co uniemożliwi certyfikację danej przesyłki do Wielkiej Brytanii. Nie można również wykluczyć innych sytuacji, w wyniku których niemożliwe będzie poświadczenie, że towar wysyłany na rynek UK spełnia wymogi tego państwa (np. w wyniku kontroli PLW zostaną w zakładzie stwierdzone rażące nieprawidłowości lub zostaną uzyskane niezgodne wyniki urzędowych badań mikrobiologicznych uniemożliwiające wprowadzanie produktów na rynek Wielkiej Brytanii, bądź zmienią się wymagania importowe UK).
Ponadto, w zaświadczeniach wydawanych przez powiatowych lekarzy weterynarii sprawujących bezpośredni nadzór nad producentami żywności kierowanej do hurtowni spożywczych w celu jej późniejszej wysyłki na rynek UK, konieczne byłoby wskazywanie kodów identyfikujących partie produkcyjne towarów spełniających wymogi importowe Wielkiej Brytanii. Powyższe wynika z faktu, iż we wzorach eksportowych świadectw zdrowia określonych przez odpowiednie służby Wielkiej Brytanii znajduje się rubryka, w której należy wymienić numery partii towarów objętych danym świadectwem. Bez możliwości powiązania zaświadczenia, wydanego na prośbę producenta, z partiami wskazanymi w docelowym świadectwie eksportowym, wydanym na prośbę hurtowni spożywczej, powiatowy lekarz weterynarii właściwy terytorialnie dla miejsca wysyłki do Wielkiej Brytanii nie mógłby poświadczyć, że towar spełnia wszystkie niezbędne wymogi UK.
Dodatkowo należy zauważyć, że zakłady produkcyjne zatwierdzone zgodnie z Rozporządzeniem (WE) 853/2004 spełniają odpowiednie wymogi UE (a tym samym UK), i w związku z tym produkty w nich wytworzone spełniają wymogi UE, a tym samym UK. Zaświadczenie podpisane przez powiatowego lekarza weterynarii o spełnieniu wymogów Wielkiej Brytanii nie jest zatem niezbędne.
Informacje organów UE dla podmiotów na temat konsekwencji prawnych wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej złożyło w dniu 29 marca 2017 r. notyfikację o zamiarze wystąpienia z Unii Europejskiej, zgodnie z Artykułem 50 Traktatu o Unii Europejskiej (BREXIT). Oznacza to, że całe unijne prawo pierwotne i wtórne przestaje obowiązywać w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa po tym jak stanie się „państwem trzecim”.
Na podstawie uzgodnień podjętych pomiędzy Unią Europejską i Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Wielka Brytania opuściła Unię Europejską na podstawie Umowy Wyjścia w dniu 31 stycznia 2020 r. Oznacza to, że z dniem 1 lutego br. rozpoczął się okres przejściowy, który potrwa do 31 grudnia 2020 roku. Podczas okresu przejściowego Wielka Brytania nadal jest traktowana jak państwo członkowskie UE i uczestniczy w jednolitym rynku i unii celnej. W związku z tym nie ulegają zmianie relacje handlowe pomiędzy UE i UK, w tym również wymiana towarów podlegających kontroli weterynaryjnej. Ponadto przemieszczanie zwierząt domowych towarzyszącym podróżnym oraz przewożenie żywności na własny użytek odbywają się na dotychczasowych zasadach.
Zgodnie z komunikatem opublikowanym przez rząd brytyjski w dn. 12 czerwca 2020 r. okres przejściowy obowiązujący w relacjach UE-Zjednoczone Królestwo nie zostanie przedłużony. W przewodniku pt. „Granica z Unią Europejską. Import i Eksport towarów” dostępnym pod linkiem https://www.gov.uk/government/publications/the-border-operating-model władze UK zapowiadają wprowadzenie nowych procedur kontroli w handlu z państwami UE w trzech etapach: od 1 stycznia, od 1 kwietnia oraz 1 lipca 2021 r.
OD 1 STYCZNIA 2021
WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZYWOZU DO UK PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO OBJĘTYCH ŚRODKAMI BEZPIECZEŃSTWA
Od 1 stycznia 2021 r. przy imporcie produktów pochodzenia zwierzęcego objętych środkami bezpieczeństwa wymagane będzie świadectwo weterynaryjne, które powinno być zapewnione przez właściwą władzę kraju eksportującego. Ponadto importer zobowiązany jest do złożenia pre-notyfikacji za pomocą systemu IPAFFS oraz do przekazania eksporterowi numeru wygenerowanego przez ten system. Eksporter musi wprowadzić podany numer do dokumentacji handlowej lub świadectwa weterynaryjnego (jeśli jest wymagane). W przypadku wystąpienia choroby zwierząt w kraju eksportera mogą zostać wprowadzone środki ograniczające przywóz do UK produktów z danego kraju. Informacje nt. chorób zwierząt, których występowanie może mieć wpływ na eksport do UK dostępne są pod linkiem: https://www.gov.uk/guidance/imports-and-exports-of-animals-and-animal-products-topical-issues
WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZYWOZU Z UE DO UK UBOCZNYCH PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO
Od 1 stycznia 2021 r. przy imporcie z UE do UK ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego wysokiego ryzyka, takich jak materiał kategorii 1, kategorii 2 oraz mączki mięsno-kostnej lub tłuszczu zwierzęcego pochodzącego z materiałów kategorii 1 i 2 oraz przetworzonego białka zwierzęcego kategorii 3 (PAP) – konieczne będzie:
- uzyskanie przez importera wstępnego zezwolenia z brytyjskiego Departamentu Środowiska Żywności i Spraw Wiejskich (DEFRA) / Urzędu ds. Zdrowia Zwierząt i Roślin (APHA) na import materiału kategorii 1, i 2 oraz mączki mięsno-kostnej lub tłuszczu zwierzęcego uzyskanego z materiałów kategorii 1 i kategorii 2;
- złożenie przez importera pre-notyfikacji za pomocą systemu IPAFFS;
- towarom powinna towarzyszyć aktualna oficjalna dokumentacja handlowa (UPZZ).
WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZYWOZU Z UE DO UK ŻYWYCH ZWIERZĄT
Od 1 stycznia 2021 r. w przypadku przywozu żywych zwierząt (w tym ryb ozdobnych, koniowatych) i materiału biologicznego pochodzącego z UE konieczne będzie:
- stosowanie eksportowych świadectw zdrowia;
- złożenie przez importera pre-notyfikacji za pomocą systemu IPAFFS.
Od 1 stycznia 2021 do 1 lipca 2021 przesyłki pochodzące z UE będą mogły wjeżdżać na terytorium UK w dowolnym punkcie (wymóg wprowadzania towarów przez wyznaczone punkty kontroli granicznej będzie obowiązywać od 1 lipca 2021 r.)
Kontrole dokumentacji będą odbywać się zdalnie, a kontrole tożsamości i bezpośrednie kontrole żywych zwierząt będą przeprowadzane w miejscu przeznaczenia.
WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZYWOZU DO UK ZWIERZĄT Z GATUNKÓW CITES
Od 1 stycznia 2021 r. import zagrożonych gatunków wymienionych w CITES będzie podlegał kontroli eksportu zgodnie z obowiązującymi przepisami CITES w brytyjskich przepisach dotyczących handlu dzikimi zwierzętami (UKWTR).
W przypadku importu gatunków objętych regulacjami UKWTR wymagane jest zezwolenie. Importer zobowiązany jest przedstawić funkcjonariuszom straży granicznej eksportowe i importowe pozwolenie w celu zatwierdzenia w wyznaczonym porcie/ punkcie granicznym CITES.
Import żywych zwierząt oraz niektórych produktów pochodnych wymienionych w CITES, może również podlegać określonym kontrolom sanitarnym i fitosanitarnym (m. in. produktów pochodzenia zwierzęcego, produktów nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi). Należy mieć na uwadze, że gatunki żywych zwierząt wymienione w CITES mogą wjechać do UK w wyznaczonym przez CITES punkcie wjazdu, w którym znajduje się również odpowiedni punkt kontroli granicznej dla żywych zwierząt.
OD 1 KWIETNIA 2021
WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZYWOZU Z UE DO UK PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO
Od 1 kwietnia 2021 r. przy imporcie produktów pochodzenia zwierzęcego konieczne będzie:
- stosowanie eksportowych świadectw zdrowia;
- złożenie przez importera pre-notyfikacji za pomocą systemu IPAFFS.
Do 1 lipca 2021 przesyłki pochodzące z UE będą mogły wjeżdżać na terytorium UK w dowolnym punkcie (wymóg wprowadzania towarów przez wyznaczone punkty kontroli granicznej będzie obowiązywać od 1 lipca 2021 r.).
Kontrola dokumentacji dotycząca produktów pochodzenia zwierzęcego będzie przeprowadzana zdalnie.
Wymogi importowe dotyczące UPZZ wysokiego ryzyka wprowadzone 1 stycznia 2021 r. będą nadal obowiązywać.
OD 1 LIPCA 2021
Od 1 lipca 2021 r. wprowadzony zostanie wymóg, aby produkty pochodzenia zwierzęcego, i uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego oraz żywe zwierzęta i materiał biologiczny były wprowadzane na terytorium UK przez odpowiednie punkty kontroli granicznej. Ponadto obowiązywać będą wymagania wprowadzone wcześniej tj., obowiązek stosowania świadectwa zdrowia i złożenia przez importera pre-notyfikacji w systemie IPAFFS.
Od 1 lipca 2021 r. produkty pochodzenia zwierzęcego będą podlegać kontroli dokumentów, tożsamości oraz kontroli fizycznej. Pobierane będą próbki do badań laboratoryjnych. Kontrole dokumentów obejmują sprawdzenie m. in. urzędowych certyfikatów, zaświadczeń i innych dokumentów handlowych.
Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez rząd brytyjski pod linkiem: https://www.gov.uk/guidance/importing-animals-animal-products-and-high-risk-food-and-feed-not-of-animal-origin-from-1-january-2021#import-from-an-eu-country, „Wytyczne dotyczące importu od 1 stycznia 2021 r. zwierząt, produktów zwierzęcych oraz żywności i paszy wysokiego ryzyka niepochodzących od zwierząt” („Guidance Importing animals, animal products and high-risk food and feed not of animal origin from 1 January 2021”) świadectwa weterynaryjne na eksport do Wielkiej Brytanii będą zasadniczo takie same, jak świadectwa importowe do Unii Europejskiej. Informacje o wymaganiach strony brytyjskiej można więc uzyskać w oparciu o obowiązujące świadectwa unijne.
Informacje dla przedsiębiorców dotyczące handlu z Wielką Brytanią po zakończeniu okresu przejściowego, tj. po 1 stycznia 2021 r. dostępne są na stronie internetowej Departamentu Handlu Międzynarodowego UK również w języku polskim, pod linkiem: www.gov.uk/eubusiness
Komisja Europejska opublikowała noty informacyjne dotyczące sytuacji prawnej po upływie okresu przejściowego. Noty, również w języku polskim, dostępne są pod linkiem:
Zasady przemieszczania zwierząt domowych towarzyszących podróżnym – BREXIT – okres przejściowy