Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Warszawie

Powiatowy Inspektorat
Weterynarii w Warszawie

Kontrast
Wyłączony
Wielkość czcionki
-
+
Odstęp wierszy
-
+
Odstęp paragrafów
-
+
Odstęp liter
-
+
Odstęp pomiędzy zdaniami
-
+

Informacje ogólne dotyczące ptasiej grypy

Grypa ptaków

(AI – Avian influenza), d. pomór drobiu (FP – Fowl plaque), niezwykle zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa drobiu

Chorobę wywołują niektóre szczepy podtypów H5 i H7 wirusa grypy typu A (czynnik etiologiczny: wirus z rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus).

Na zakażenie wirusami grypy ptaków podatne są prawie wszystkie gatunki ptaków zarówno domowych (drób), jak i wolno żyjących.

Stopień wrażliwości poszczególnych gatunków ptaków jest zróżnicowany:

  •  kury i indyki – duża wrażliwość na zakażenie, występowanie klinicznej postaci choroby;
  • kaczki i gęsi– wrażliwość na zakażenie wszystkimi szczepami wirusa AI, ale tylko niektóre bardzo zjadliwe wirusy wywołują kliniczną postać choroby. Drób wodny uważa się za potencjalny rezerwuar i źródło wirusa dla drobiu;
  • perliczki, przepiórki, bażanty i kuropatwy– wrażliwość podobna jak u kur i indyków;
  • strusie– u strusi występują objawy oddechowe i nerwowe, biegunka, osłabienie i upadki 20-30%. Emu jest mniej wrażliwe, nie występują objawy kliniczne ani upadki;
  • ptaki trzymane w klatkach, włączając papugowate i śpiewające– brak stwierdzonych zakażeń

Przebieg i objawy kliniczne zakażeń grypy ptaków są zróżnicowane i zależą od zjadliwości wirusa, gatunku i wieku ptaków, towarzyszących zakażeń i stresogennych wpływów środowiska. W zakażeniach wirusami grypy ptaków zasadniczo wyróżnia się dwie postacie choroby:

  1. Nisko zjadliwa grypa ptaków (LPAI – Low pathogenic avian influenza) – w przebiegu choroby może dojść do wzrostu zjadliwości wirusa w wyniku mutacji  i przejście w wysoce zjadliwą grypę ptaków:

o   objawy kliniczne wahają się od niezauważalnych do umiarkowanych lub ciężkich objawów oddechowych;

o   śmiertelność waha się od 3% do 15%;

o   produkcja nieśna może spaść o 45%.

  1. Wysocezjadliwa grypa ptaków (HPAI – Highly pathogenic avian influenza)

o   objawy kliniczne to depresja, silne łzawienie, kichanie, duszność, obrzęk zatok podoczodołowych, sinica grzebienia i dzwonków, obrzęk głowy, nastroszenie piór, biegunka, objawy nerwowe;

o   gwałtowny spadek lub zatrzymanie produkcji jaj, skorupy miękkie, ostatnie jaja zwykle bez skorup;

o   w nadostrych i ostrych przypadkach padnięcia są nagłe, bez widocznych objawów lub w ciągu 24-48 godzin od pierwszych objawów. Śmiertelność może dochodzić do 100%.

Zakażone ptaki wydalają wirus w dużych ilościach przede wszystkim z:

  • kałem
  • wydzieliną z oczu
  • wydzieliną z dróg oddechowych
  • wydychanym powietrzem.

Wirus grypy ptaków może zachowywać aktywność w środowisku kurnika przez 5 tygodni, zatem istotne jest przy podejrzeniu lub stwierdzeniu choroby, zabezpieczenie pomieszczeń, sprzętu, nawozu oraz dokładne ich oczyszczenie i odkażenie. Wirusy grypy są wrażliwe na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne oraz detergenty. Niszczy go również obróbka termiczna (smażenie, gotowanie).

Zakażenie następuje głównie drogą oddechową i pokarmową. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt z wędrującymi ptakami dzikimi, zwykle ptactwem wodnym. Rozprzestrzenienie wirusa może następować również poprzez zanieczyszczoną paszę, wodę, nawóz, ściółkę, sprzęt i środki transportu. Bardzo ważną rolę w rozprzestrzenianiu wirusa grypy ptaków odgrywa człowiek, który poprzez zanieczyszczone ubranie, obuwie, sprzęt i produkty może przyczynić się do rozprzestrzeniania choroby.

Zgłoszenie podejrzenia

Posiadacz drobiu powinien bezzwłocznie zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej o wystąpieniu u drobiu następujących objawów klinicznych:

  • zwiększona śmiertelność;
  • znaczący spadek pobierania paszy i wody;
  • objawy nerwowe takie jak: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów;
  • duszność;
  • sinica i wybroczyny;
  • biegunka;
  • nagły spadek nieśności.

 

Ptaki dzikie

Dzierżawcy lub zarządcy obwodów łowieckich zgłaszają powiatowemu lekarzowi weterynarii albo najbliższemu podmiotowi świadczącemu usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej przypadki zwiększonej śmiertelności dzikich ptaków. 

Zagrożenie dla ludzi

Jak dotychczas nie stwierdzono na świecie ani jednego przypadku zakażenia wirusem HPAI/H5N8 u człowieka i w chwili obecnej nie ma podstaw do wprowadzania ponadstandardowych środków prewencyjnych w odniesieniu do ludzi. Badania genetyczne wirusa H5N8 wykrytego w Polsce wskazują na typowy profil, charakterystyczny dla wirusów ptasich i brak głównych cech przystosowawczych do organizmu człowieka.

Biorąc jednak pod uwagę ewolucyjne pochodzenie wirusów H5N8 od H5N1 oraz generalnie dużą zmienność wirusów grypy, wskazana jest pewna ostrożność, szczególnie u osób zawodowo mających kontakt z drobiem i ptakami dzikimi. Zaleca się stosowanie rutynowych zasad higieny, takich jak mycie rąk ciepłą wodą z mydłem oraz unikanie bezpośredniego kontaktu z drobiem chorym, padłym ptactwem dzikim oraz przedmiotami, na których znajdują się ślady ptasich odchodów.